«BURN OUT» του Παύλου Τσακαλίδη από την θεατρική ομάδα ΠΑΡΕ(ν)ΘΕΣΗ

Του Παύλου Λεμοντζή

Η θεατρική ομάδα ΠΑΡΕ(ν)ΘΕΣΗ του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελευθερούπολης, με έδρα την Ελευθερούπολη Καβάλας, ταξιδεύει στην Αθήνα για να παρουσιάσει την παράσταση “BURN OUT” στο πλαίσιο του 13ου Handmade & Recycled Theater Festival – Osmosis Edition, το οποίο διοργανώνεται από την πολυδραστική ομάδα τέχνης Fabrica Athens στον Κεραμεικό, από τις 18 έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2025.

 Η συμμετοχή της ομάδας προκρίθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα Green Object, μία πρωτοβουλία του HRTFest που προάγει την περιβαλλοντική και κοινωνική θεματολογία, μέσα από τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία.

Το έργο

 Σ’ έναν τόπο που καίγεται ξανά και ξανά κυριολεκτικά και μεταφορικά, τρεις έφηβοι επιστρέφουν στα καμένα, όχι μόνο για να βρουν απαντήσεις, αλλά και για να διεκδικήσουν χώρο και φωνή μέσα σε έναν κόσμο που τους διαψεύδει από νωρίς. Καθώς βυθίζονται σε μια σκοτεινή διαδρομή γεμάτη ενοχές, αντιπαραθέσεις και ανατροπές, καταγράφουν γεγονότα, ερευνούν μυστικά και αμφισβητούν ό,τι θεωρούσαν δεδομένο. Η αλήθεια, ωστόσο, δεν αργεί να γίνει προσωπική κι εκεί είναι που αλλάζουν όλα. Πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν για να ξεσκεπάσουν το ψέμα που έκαψε τα παιδικά τους καλοκαίρια; Και, κυρίως, αν το φως που αναζητούν προέρχεται από τη φωτιά που τους καίει, είναι τόσο δυνατοί για να το ακολουθήσουν μέχρι το τέλος;

 Το κείμενο υπογράφει ο 16χρονος Παύλος Τσακαλίδης, και έχει διακριθεί με Α’ βραβείο στον 15ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό και Καλλιτεχνικό Διαγωνισμό ΕΠΟΚ 2024–2025.

Το Φεστιβάλ

Το Handmade & Recycled Theater Festival είναι ένας πολυσυλλεκτικός θεσμός που υποστηρίζει για 13η συνεχή χρονιά τη χειροποίητη, ανεξάρτητη και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένη δημιουργία. Με βασικό άξονα τη «σύμμειξη» (osmosis) διαφορετικών μορφών τέχνης, πολιτισμικών προσεγγίσεων και κοινωνικών φωνών, το φεστιβάλ προβάλλει νέες αφηγήσεις και ενισχύει την ενεργή συμμετοχή της καλλιτεχνικής κοινότητας.

Ένα βιβλίο σκληρό, τρυφερό, δυνατό, ευαίσθητο, ρευστό και πυρωμένο, για όσους επιδιώκουν να ανήκουν, αλλά με τους δικούς τους όρους.

Ανήσυχοι, προκλητικοί, ανατρεπτικοί και βαθιά απογοητευμένοι από την κοινωνία των ενηλίκων στην οποία καλούνται (και αρνούνται) να συμμετάσχουν, οι έφηβοι της εποχής της κρίσης βρίσκονται διαρκώς παρόντες γύρω μας – και χωρίς να λένε πολλά, μιλάνε πάντα με τον τρόπο τους∙ εκνευριστικό, αστείο, αιχμηρό. Καινούριο. Και αποκαλυπτικό. Αρκεί να τους ακούσουμε καθώς θα ακούν και οι ίδιοι τη φωνή τους μέσα σε κάθε βιβλίο να αναρωτιέται «ποιος είμαι;», «πού ανήκω;» και να βεβαιώνει «κάτι έχω να πω».

Η άποψή μου σχετικά με τη δημιουργία του έφηβου Παύλου Τσακαλίδη και της αντιμετώπισής της από τη Βάγια Παπαποστόλου: Ο έφηβος είναι υποκείμενο εν ποιήσει, με τις δυο σημασίες του όρου:

Πρώτο, βιώνει οργίλος μεν, ποιητικά δε τον κόσμο: Με φαντασία και πάθος και καλλιεργώντας την τέχνη της μεταφορικής σημασιοδότησης και της – ποιητική αδεία – μεταποίησης της πραγματικότητας σε όνειρο, ακόμη και αν αυτή η ποιητική αίσθηση παραπλέει ή εξοκείλει στα νερά του εφιάλτη.

Αρκεί να αναλογιστούμε, για μια στιγμή, το αδιανόητο μίγμα που μέσα του κολυμπάει ο έφηβος: ρομαντισμός και κυνισμός, επιζήτηση του θρίλερ και αποφυγή της πικρής όψης των πραγμάτων, απαίτηση για αλήθεια και δυσχερέστατη σχέση με την κυριολεξία.

 Αυτά και άλλα τόσα απροσδόκητα και αντιφατικά, χαρακτηρίζουν όλα μαζί ταυτόχρονα και αλληλομπλεγμένα την εφηβική εμπειρία, το εφηβικό Φαντασιακό, τον εφηβικό λόγο, την εφηβική συμπεριφορά.

Δεύτερο, υπόκειται σε πολλαπλές και όχι πάντα εναρμονισμένες, συχνά αντιφατικές διεργασίες ποίησης, δηλαδή κατασκευής της υποκειμενικότητάς του, όπου ως υποκείμενο νοείται ένα ανθρώπινο πλάσμα που βιώνει, επιθυμεί και πράττει για λογαριασμό του, χωρίς να αρνείται τον κόσμο. Ένας άνθρωπος που έχει επαρκώς εναρμονίσει τα θέλω του με τη δική του λογική των πραγμάτων, τις φαντασιώσεις του με τον κανόνα του παιχνιδιού.

Αυτό το παιχνίδι, η πολυσχιδής καλλιτέχνις Βάγια Παπαποστόλου, το αναπαράστησε σε θεατρικό δρώμενο, με την πρέπουσα σκηνοθετική δομή μιας μικρού μήκους παράστασης.

 Ο βραβευμένος πια έφηβος συγγραφέας, κινήθηκε εσωτερικά, σαφώς βιωματικά και παρουσίασε με απλά λόγια βασικά εφηβικά ερωτήματα: Πώς είμαι; Ποιοι είναι οι φίλοι μου; Τι θέλω; Πού θέλω και πού μπορώ να πάω; Τι θέση μπορεί να βρεθεί στον κόσμο για μένα; Μ’ αγαπούν; Γιατί βρισκω πάντα αιτία να εκνευρίζομαι;

Ερωτήματα καθολικά, πανανθρώπινα, με απαντήσεις όχι και τόσο ευχερείς ούτε τόσο καλόδεχτες. Ωστόσο, στην εφηβεία, αυτά τα ερωτήματα αποκτούν εκρηκτικές διαστάσεις και αλλάζουν μορφή συχνά, καθώς διαπλέκονται με καθρεφτίσματα, ταυτίσεις, προσωρινές εκδοχές Ιδεώδους « Εγώ». Συχνά αντιφάσκουν κι αλληλοαναιρούνται. Αβεβαιότητα, ανασφάλεια, απειλή, άγχος ή αυταπάτες παντοδυναμίας, είναι τα ψυχοσυναισθηματικά παράγωγα που γεννά αυτή η καθημερινή Οδύσσεια δωματίου, σε κάθε εφηβική ψυχή.

Η συνθήκη, που επέλεξε να τοποθετήσει το δυνατό θέμα του ο Παύλος Τσακαλίδης, είναι η φωτιά. Πυρκαγιά στον τόπο του. Με μυστήριο που απαιτεί λύση. Φωτιά που καίει την ύλη και τα σωθικά. Αναδρομές στο παρελθόν, εκτιμήσεις και επαναπροσδιορισμοί στάσεων ζωής, με την εσωτερική ανάγκη να καταστούν πυροσβέστες και να καταστείλουν μικρές και μεγάλες πύρινες εστίες κι μ’ ένα απρόσμενο φινάλε.

Ταυτόχρονα, το έργο είναι ένα μάθημα για ενήλικες: Οι έφηβοι βρίσκονται σε ένα μεταβατικό στάδιο, που χαρακτηρίζεται από γρήγορες σωματικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές αλλαγές. Αυτή η περίοδος, είναι γεμάτη με αυτοανακάλυψη, επιρροή από συνομηλίκους και αναζήτηση ανεξαρτησίας. Επίσης, μπορεί να είναι μια περίοδος συναισθηματικής αναταραχής και παρεξηγήσεων, ειδικά μεταξύ εφήβων. Η κατανόηση της συμπεριφοράς, των αναγκών και του ύφους επικοινωνίας τους, είναι το κλειδί για την οικοδόμηση μιας υγιούς σχέσης μαζί τους.

Πολύ καλές οι ερμηνείες των τριών πρωταγωνιστών. Ο Μπάμπης Μαρουφίδης είναι ο ορθολογιστής της παρέας. Ο Παύλος Τσακαλίδης είναι ένας οργισμένος έφηβος, παρορμητικός και επικίνδυνα τολμηρός. Η Νεφέλη Μποσμπότη, η κοπέλα του φιλικού τριγώνου, είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε μια παρέα εφήβων. Μου άρεσε ιδιαίτερα για τη θαυμάσια άρθρωσή της και άλλο ένα μπράβο στον συγγραφέα για τη σκιαγράφηση των τριών διαφορετικών χαρακτήρων.

 Με την ευχή να διαπρέψει στον διαγωνισμό η ομάδα ΠΑΡΕ(ν)ΘΕΣΗ και να έχει ένα λαμπρό μέλλον στον χώρο, ο έφηβος συγγραφέας Παύλος Τσακαλίδης.

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενο: Παύλος Τσακαλίδης    

Σκηνοθεσία: Βάγια Παπαποστόλου

Παίζουν: Μπάμπης Μαρουφίδης, Νεφέλη Μποσμπότη, Παύλος Τσακαλίδης

Μαζί τους επί σκηνής η Βάγια Παπαποστόλου  

Παραγωγή: Πολιτιστικός Σύλλογος Ελευθερούπολης

Με την υποστήριξη του Δήμου Παγγαίου

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ