«Η ΠΑΡΑΒΑΣΗ»: Από τον Πολιτιστικό σύλλογο Ελευθερούπολης και την Θεατρική Ομάδα Εφήβων “ΠΑΡΕ ν ΘΕΣΗ”

Αρχές της Μεταπολίτευσης. Νέα ήθη στο πολιτιστικό γίγνεσθαι. Το τέλος της Χούντας, όσον αφορά στα μουσικά δρώμενα, σημαίνει τη μεταστροφή απ΄ την κυρά- Γιώργαινα και το Δελφίνι-Δελφινάκι στα Θεοδωρακικά έπη που τραγουδούνται σε στάδια, δρόμους και ταβέρνες. Ο λαός παραληρεί μεθυσμένος απ’ τον αέρα της Δημοκρατίας, αφού η χώρα για επτά και πλέον χρόνια ήταν βυθισμένη στο πολιτιστικό κιτς των συνταγματαρχών.

Έτος 1975. Το Θέατρο Τέχνης προγραμματίζει το ανέβασμα της κωμωδίας του Αριστοφάνη «Αχαρνής» και αναθέτει στον Διονύση Σαββόπουλο τη μουσική της παράστασης. Το εγχείρημα δεν ευοδώθηκε και ο Νιόνιος παρουσιάζει τη δουλειά του την επόμενη χρονιά ως «νούμερο για μπουάτ» στην Αθήνα και την περιοδεύει στην επαρχία.

Το 1977 κυκλοφορεί από τη «Λύρα» ο δίσκος με τίτλο «ΑΧΑΡΝΗΣ — ο Αριστοφάνης που γύρισε απ΄ τα θυμαράκια — τραγούδια για νέους κανταδόρους». Οι νέοι κανταδόροι που συμμετείχαν στη μουσική παράσταση και στον δίσκο ήταν οι Σάκης Μπουλάς, Νίκος Παπάζογλου, Νίκος Ζιώγαλας, Μελίνα Τανάγρη, Ηλίας Λιούγκος και άλλοι.

Μπορεί, ολόκληρο το κείμενο του Αριστοφάνη να περιστρέφεται γύρω από τις βασικές σαρκικές ανάγκες και τις ακαλαίσθητες λειτουργίες του σώματος, όμως, την ίδια στιγμή διδάσκει εκείνα που μπορούν να καταστήσουν την ίδια την πολιτική και την πνευματική ηθική, δρόμους σωτηρίας από τις ανομίες και τις καταστρατηγήσεις νόμων και κανόνων. Ο αδιάκοπος αυτός συνδυασμός, ένα ευτυχές οξύμωρο σχήμα, συνιστά την πεμπτουσία αυτού του είδους σάτιρας.

Για να επιτευχθεί ο πρώτος στόχος αξιοποιείται η παρεκτροπή της γλώσσας, ο παραλογισμός, η υπερβολή και όλα όσα συνιστούν ένα γκροτέσκο κωμικό στοιχείο.

Για την εφαρμογή της καθοδήγησης των συμπολιτών του ο Αριστοφάνης είναι υποχρεωμένος να συνδέει το έργο με την πραγματικότητα και, μάλιστα πολλές φορές, να το εξωθήσει εκτός θεατρικής πραγματικότητας και να αξιοποιήσει την παρωδία και το προσωπικό σκώμμα.

Η παράβαση είναι αυτή που, κατά κύριο λόγο, συμβάλλει στην επιλογή αυτού του στόχου, καθώς διαθέτει τη δυνατότητα να στέκεται πίσω από την πλοκή του έργου, χωρίς όμως να απομακρύνεται εντελώς από τη θεματική του.

Η παράσταση

Η Βάγια Παπαποστόλου, με μεγάλη εμπειρία από τη δράση της ως συγγραφέας εφηβικών βιβλίων και ως σκηνοθέτις ανάλογων θεατρικών παραστάσεων, μεταφέρει όλα όσα γνώρισε ως συντελεστής προηγούμενων έργων από το παρασκήνιο στο προσκήνιο, σ’ ένα ευφυές δρώμενο επί σκηνής. Ως άξονα γύρω από τον οποίο κινούνται οι έφηβοι πρωταγωνιστές της και η δραματουργία, επέλεξε τους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη και το ιστορικό πλαίσιο από την μουσική παράσταση του Διονύση Σαββόπουλου, όπως αναλυτικά αναφέρω παραπάνω.

Οι έφηβοι της ομάδας «ΠΑΡΕ ν ΘΕΣΗ» έδειξαν ότι διαθέτουν έντονο αισθητήριο, ώστε να εκτιμήσουν, να αναλύσουν, να κρίνουν και να αφομοιώσουν το συγκεκριμένο διασκευασμένο κείμενο, τα μηνύματά του, τις απόψεις – ιδέες του δημιουργού και την συμμετοχή και άλλων μορφών τέχνης, πέραν της αφηγηματικής υποκριτικής. Χορός, τραγούδι, κίνηση, φώτα, συνεργασία, συνταιριάζονται στη σκηνή και το κοινό απολαμβάνει ένα πολυθέαμα, ενώ συγκρούονται εμφατικά στη δράση, η φιλαυτία, η ματαιοδοξία, ο άκρατος εγωισμός, η επιδειξιμανία, η φιλο- θεαθήναι διάθεση εις βάρος της συνολικής δουλειάς κι όλες οι παθογένειες που μαστίζουν έναν ερασιτεχνικό και, ίσως, έναν επαγγελματικό θίασο.

Το σκηνικό της παράστασης ευφάνταστο και λειτουργικό. Χαρτόκουτα στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο που παραπέμπουν σε χώρο αποθήκης, προσβάσιμο σε όλους, κατάλληλο για προετοιμασία αλλά και για την τελική παράσταση, η οποία είναι άξια επαίνων. Ιδιαίτερη μνεία στη χορογράφο Κατερίνα Βασιλείου για την καθοριστική της συμβολή στο αποτέλεσμα. Πολλά μπράβο σ’ όλα τα παιδιά της ομάδας. Δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό.

Συντελεστές

ΚΕΙΜΕΝΟ / ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Βάγια Παπαποστόλου

ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Βασίλης Κάτσικας

ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Θάλεια Αβραμίδου

ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ: Κατερίνα Βασιλείου

ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ «ΠΑΡΑΒΑΣΗ»: Τάσος Καλαφάτης

ΣΚΗΝΙΚΑ: Η ομάδα

Τα μουσικά κομμάτια και τα αποσπάσματα από το έργο «ΑΧΑΡΝΗΣ, ο Αριστοφάνης που γύρισε από τα θυμαράκια» του Διονύση Σαββόπουλου, ακούγονται στην παράσταση «ΠΑΡΑΒΑΣΗ» κατόπιν παραχώρησης της άδειας χρήσης τους από τον ίδιο, στον Πολιτιστικό Σύλλογο Ελευθερούπολης και στη Θεατρική Ομάδα «ΠΑΡΕ(ν)ΘΕΣΗ»

ΠΑΙΖΟΥΝ ΜΕ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ:

Αλεξία Ζάβαλη, Αριστέα Γιαννίνα, Βασιλική Γιαννίνα, Βενετία Χαλοφτίδη, Δέσποινα Κοκκινίδου, Δήμητρα Καραμφυλλίδου, Δημήτρης Γιαμαλίδης, Ζαχαρένια Κοκκινάκη, Θανάσης Δεληγιάννης , Κρυσταλλία Κωνσταντάρα, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Λευτέρης Γιαμαλίδης, Νεφέλη Μποσμπότη, Παύλος Τσακαλίδης

Επίλογος

Το εφηβικό θέατρο οφείλει και μπορεί να είναι πεδίο μελέτης, έρευνας, και πειραματισμού, να έχει αναμφισβήτητη καλλιτεχνική αξία και να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι μιας πολιτισμικά προηγμένης κοινωνίας.

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ